Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής: Γιατί είναι σημαντική αυτή η ημέρα;
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καθιέρωσε την 16η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής με κύριο στόχο τον περιορισμό της πείνας στον πλανήτη.
Η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής δεν αφορά μόνο στον εορτασμό των τροφίμων που οι άνθρωποι έχουν το προνόμιο να απολαμβάνουν, αλλά και στη γενική ευαισθητοποίηση για τους ανθρώπους που δεν έχουν αυτό το προνόμιο. Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από την πείνα. Η πείνα αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα σε πολλές χώρες και πρέπει να κινητοποιηθούμε περισσότερο για να ευαισθητοποιηθούμε και να καταπολεμήσουμε την εξάπλωση αλλά και τον περιορισμό της.
Η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής αφορά επίσης στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την υγιεινή διατροφή και τα οφέλη αυτής στον οργανισμό. Τα τελευταία χρόνια, η εκπαίδευση σχετικά με την υγιεινή διατροφή και ποια τρόφιμα είναι υγιεινά ή ανθυγιεινά έχει εντατικοποιηθεί, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα σε πλήρως ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Έτσι, η ημέρα αυτή αποτελεί μια καλή ευκαιρία για περαιτέρω εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση στον τομέα αυτό.
Ποιοι είναι οι στόχοι της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής;
Οι στόχοι της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής είναι οι εξής:
– Η ενθάρρυνση της προσοχής στη γεωργική παραγωγή τροφίμων και η ενδυνάμωση των εθνικών, διμερών, πολυμερών και μη κυβερνητικών προσπαθειών προς τον σκοπό αυτό
– Η ενθάρρυνση της οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών
– Η ενθάρρυνση της συμμετοχής των αγροτών, ιδιαίτερα των γυναικών και των λιγότερο προνομιούχων ομάδων, με αποφάσεις και δραστηριότητες που θα επηρεάζουν τις συνθήκες ζωής τους
– Η αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για το πρόβλημα της πείνας στον κόσμο
– Η προώθηση της μεταφοράς τεχνογνωσίας προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο, και
– Η ενίσχυση της διεθνούς και εθνικής αλληλεγγύης στον αγώνα κατά της πείνας, του υποσιτισμού και της φτώχειας και η εστίαση της προσοχής σε επιτεύγματα στην ανάπτυξη τροφίμων και γεωργίας.
Σήμερα η πείνα απειλεί περισσότερο από 800 εκατομμύρια ανθρώπων στον πλανήτη και ο υποσιτισμός, η διατροφική ανασφάλεια, οι άθλιες συνθήκες υγιεινής και ο περιορισμός της βιοποικιλότητας είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των υπό ανάπτυξη χωρών.
Το πρόβλημα της παχυσαρκίας
Στις ανεπτυγμένες χώρες, αντιθέτως, το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα της παχυσαρκίας απειλεί την υγεία εκατομμυρίων πολιτών.
Η εντατικοποίηση του πρωτογενούς τομέα της παραγωγής γεωργικών προϊόντων ζωικής και φυτικής προέλευσης, η ραγδαία ανάπτυξη τεχνολογιών μεταποίησης και συντήρησης τροφίμων και η υπερκατανάλωση «βιομηχανοποιημένων τροφίμων», εισήγαγαν καινούργια πρότυπα διατροφής και διαφοροποίησαν σημαντικά τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων.
Η διάδοση και υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα προάσπισης της ατομικής υγείας, καθώς και βασικό συντελεστή προαγωγής της Δημόσιας Υγείας.
H δραστική αλλαγή του σύγχρονου τρόπου ζωής, η μείωση του ελεύθερου χρόνου, η μετεξέλιξη της οικογενειακής δομής και η επακόλουθη υιοθέτηση νέων διατροφικών συνηθειών, που οδηγούν στην κατανάλωση έτοιμου και τυποποιημένου φαγητού, είναι μια από τις πιο σοβαρές προκλήσεις για τη Δημόσια Υγεία στη σημερινή εποχή. Την ίδια στιγμή, η συστηματική καλλιέργεια αισθητικών προτύπων που αποκλίνουν από μια υγιή στάση ζωής, σε συνδυασμό με την εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας, αυξάνουν τη συχνότητα νοσημάτων που συνδέονται με διατροφικές διαταραχές.
Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από τα σοβαρότερα νοσήματα στα οποία αποδίδεται το μεγαλύτερο νοσολογικό φορτίο, συνδέονται άμεσα με παράγοντες που σχετίζονται με τη σύγχρονη διατροφή.
Η παχυσαρκία συνδέεται με την εμφάνιση σειράς σοβαρών παθολογικών καταστάσεων, όπως:
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Υπέρταση
- Υπερχοληστερολαιμία
- Στεφανιαία νόσος
- Αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου
- Καρκίνος του παχέος εντέρου και του μαστού
- Παθήσεις της χοληδόχου κύστης και του ήπατος (λιπώδες ήπαρ)
- Αναπνευστικές διαταραχές
- Ουρική αρθρίτιδα και οστεοπόρωση
- Περιορισμός της δραστηριότητας
- Κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα
- Τα καρδιακά προβλήματα που προκαλεί η κακή διατροφή:
- Αρτηριακή πίεση
- Στεφανιαία νόσος
- Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
- Υπερλιπιδαιμία
- Σακχαρώδης διαβήτης
Παρόλο που οι αποδεδειγμένα καρκινογόνοι διατροφικοί παράγοντες είναι πολύ λίγοι, επιδημιολογικές έρευνες αποδεικνύουν ότι η διατροφή συνδέεται με την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου σε σημαντικό βαθμό.
Παιδική παχυσαρκία και διατροφή
Η παιδική και εφηβική παχυσαρκία δείχνει εξαιρετικά μεγάλη αύξηση στον δυτικό κόσμο αλλά και στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες.
Αίτια της παχυσαρκίας
Κάποια από τα πιο συνήθη αίτια της παχυσαρκίας είναι:
- η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και λίπους,
- η έλλειψη σωματικής άσκησης,
- ψυχοκοινωνικοί λόγοι
- ορμονικοί παράγοντες
Οι ανωτέρω παράγοντες μπορούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό να προκαλέσουν παχυσαρκία.
Επίφοβες περίοδοι για την εκδήλωση παχυσαρκίας στα παιδιά–εφήβους
Το βάρος του νεογνού, το οποίο επηρεάζεται από τις διατροφικές συνήθειες της μητέρας και το βάρος της πριν την σύλληψη, παίζει βασικό ρόλο. Αυξημένο βάρος νεογνού (πάνω από 4.5 κιλά) προδιαθέτει για εκδήλωση παχυσαρκίας μεταγενέστερα.
Η ηλικία των 6-7 χρονών είναι η περίοδος απότομης αύξησης των λιποκυττάρων. Εάν η φυσιολογική αυτή αύξηση γίνει νωρίτερα ή με πολύ ταχύ ρυθμό, το παιδί παρουσιάζει μεγαλύτερο κίνδυνο για παχυσαρκία.
Η περίοδος της εφηβείας απαιτεί επίσης προσοχή, διότι οι ορμονικές μεταβολές συμβάλλουν στην αύξηση των λιποκυττάρων και στην ανακατανομή του σωματικού λίπους. Επιπλέον, τυχόν αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες αλλά και ψυχολογικοί παράγοντες που παρατηρούνται στην ιδιαίτερη αυτή περίοδο μπορεί να παίζουν αρνητικό ρόλο.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η παιδική παχυσαρκία;
- Υιοθέτηση σωστών διατροφικών πρακτικών και συμπεριφοράς σε συνδυασμό με σωματική δραστηριότητα σε μόνιμη βάση.
- Αντιμετώπιση τυχόν επιπλοκών της παχυσαρκίας.
- Τακτικός έλεγχος σωματικού βάρους
Ψυχική υγεία και διατροφή
Η μη ισορροπημένη διατροφή επηρεάζει άμεσα την ψυχική υγεία.
Οι πιο συνηθισμένες διαταραχές της διατροφής είναι η ψυχογενής ανορεξία, η ψυχογενής βουλιμία και η ψυχαναγκαστική υπερφαγία. Οι διαταραχές αυτές χαρακτηρίζονται από ακραία συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές αναφορικά με τη λήψη τροφής, το σωματικό βάρος και την εικόνα του σώματος, και αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα μπορούν να οδηγήσουν μέχρι και στον θάνατο του πάσχοντα.
Παρόλο που τα πρώτα επιδημιολογικά δεδομένα μιλούσαν για διαταραχές που αφορούσαν κυρίως σε νεαρά κορίτσια, τελευταία παρουσιάζεται αύξηση των περιπτώσεων σε παιδιά και ενήλικες, και ειδικότερα άνδρες.
Η Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής ας είναι μια μέρα κατά την οποία θα αναλογιστούμε τις διατροφικές μας συνήθειες και πρακτικές και θα λειτουργήσει ως κίνητρο για να υιοθετήσουμε πιο ορθές και αποτελεσματικές πρακτικές για μια πιο ποιοτική ζωή και καθημερινότητα!