Αναψυκτικά: Πόσο επιβλαβή είναι για τον οργανισμό;
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πόσο επιβλαβής είναι η χρόνια κατανάλωση αναψυκτικών για τον οργανισμό σας;
Δεν είναι τυχαίο που η επιστημονική κοινότητα διεθνώς κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη χρόνια κατανάλωση αναψυκτικών την ώρα που αποτελέσματα ερευνών που γίνονται παγκοσμίως φέρνουν στο προσκήνιο νέα ευρήματα που σοκάρουν.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί εδώ και αρκετά χρόνια πώς η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τον οργανισμό και πιέζει τις κυβερνήσεις να φορολογήσουν τα αναψυκτικά προκειμένου να καταπολεμήσουν την παγκόσμια πανδημία της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
Ποιες είναι όμως αυτές οι επιπτώσεις για τον ανθρώπινο οργανισμό;
Αναψυκτικά και εξάρτηση
Έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως η κατανάλωση αναψυκτικών διεγείρει την έκκριση ντοπαμίνης η οποία ενεργοποιεί τα κέντρα απόλαυσης στον εγκέφαλο. Τα αναψυκτικά παρασκευάζονται μέσα από χημικές διεργασίες, χωρίς να εμπεριέχουν κανένα φυσικό συστατικό. Επεξεργασμένη ζάχαρη, τεχνητές γεύσεις και χρωστικές (περίπου 90% του περιεχομένου τους), αλλά και καραμέλα, καφεΐνη, πρόσθετα και συντηρητικά που προέρχονται από πίσσα (!) είναι τα συστατικά τους. Η σύνθεση των αναψυκτικών όπως τα αναψυκτικά τύπου κόλα, περιλαμβάνει οξέα, κυρίως καρβονικό οξύ, ερυθορβικό οξύ καθώς και φωσφορικό οξύ.
Αναψυκτικά και αύξηση βάρους/ σπλαχνικό λίπος
Σύγχρονες μελέτες αναδεικνύουν την άμεση συσχέτιση της κατανάλωσης αναψυκτικών με την αύξηση του βάρους και του σπλαχνικού, κυρίως, λίπους. Παράλληλα, παρατηρήθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης αναψυκτικών και παχυσαρκίας.
Αν σκεφτούμε πως ένα κουτάκι αναψυκτικού περιέχει 7 κουταλιές του γλυκού ζάχαρη, περίπου 150 θερμίδες, μπορούμε να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο τα αναψυκτικά συντελούν στην αύξηση του βάρους.
Είκοσι λεπτά αφού καταναλώσουμε ένα αναψυκτικό, παρατηρείται απότομη αύξηση του ζαχάρου στο αίμα με αποτέλεσμα το συκώτι να μετατρέπει την επιπλέον ζάχαρη σε λίπος και να την αποθηκεύει κυρίως ως σπλαχνικό λίπος, το λίπος δηλαδή που περιβάλλει τα όργανα στην περιοχή της κοιλιάς, κυρίως στο πάγκρεας και στο συκώτι, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία πολλών ορμονών.
Σε έρευνα που διενεργήθηκε στην Καλιφόρνια με τίτλο «Bubbling Over: Soda Consumption and Its Link to Obesity in California» (αναψυκτικά 5), παρατηρήθηκε ότι τα ποσοστά παχυσαρκίας και υπέρβαρων ατόμων εμφανίζονται κατά 18% περισσότερο σε άτομα που καταναλώνουν αναψυκτικά έναντι εκείνων που τα αποφεύγουν.
Επιπλέον, η πιο πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε (αναψυκτικά 4) με τίτλο «Effects of Soft Drink Consumption on Nutrition and Health: A Systematic Review and Meta-Analysis» συσχετίζει την κατανάλωση αναψυκτικών με την παχυσαρκία, χωρίς, ωστόσο, να διευκρινίζει αν πρόκειται για αναψυκτικά με ζάχαρη ή χωρίς. Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα της έρευνας αναφέρουν πως η κατανάλωση αναψυκτικών από άτομα με παχυσαρκία ήταν μεγαλύτερη συγκριτικά με άτομα που κυμαίνονται στα φυσιολογικά επίπεδα σωματικού βάρους.
Αναψυκτικά και καρδιαγγειακό σύστημα
Σοκαριστικά είναι τα αποτελέσματα ερευνών που συσχετίζουν την κατανάλωση αναψυκτικών με τα καρδιαγγειακά προβλήματα. Σε έρευνα που διενεργήθηκε στο νοσοκομείο Griffin του Connecticut διαπιστώθηκε πως έφηβοι που καταναλώνουν τουλάχιστον τρία κουτάκια αναψυκτικών την ημέρα είχαν 87% πιθανότητες να εμφανίσουν αυξημένη αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, καταναλώνοντας έστω και ένα κουτάκι αναψυκτικού την ημέρα αυξάνονται κατά 27% οι πιθανότητες εμφάνισης χρόνιας καρδιοπάθειας.
Ας σημειωθεί εδώ, πως μελέτες σχετικά με την επίδραση της κατανάλωσης αναψυκτικών στο καρδιαγγειακό σύστημα αφορούν και τα αναψυκτικά με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες τύπου zero ή light τα οποία μπορεί να μην περιέχουν ζάχαρη, περιέχουν, ωστόσο, φωσφορικά οξέα τα οποία έχουν επικίνδυνες επιπτώσεις στον οργανισμό.
Αναψυκτικά και οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση αποτελεί ένα ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως που αναπτύσσεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς να αναπτύξουν οστεοπόρωση λόγω χαμηλότερης μέγιστης οστικής μάζας και εξάντλησης οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση (osteoporosis). Κατά την περίοδο της εφηβείας, συντελούνται όλες οι διεργασίες που θα οδηγήσουν στην αύξηση αλλά και τη μεγιστοποίηση της οστική μάζας προκειμένου να αποτραπεί η ανάπτυξη οστεοπόρωσης στη μετέπειτα ζωή.
Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η πρόσληψη γάλακτος στην παιδική ηλικία και την εφηβεία σχετίζεται με την αυξημένη οστική μάζα και πυκνότητα κατά την ενήλικη ζωή. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί πως τις τελευταίες δεκαετίες, η κατανάλωση γάλακτος έχει μειωθεί ενώ παράλληλα αυξάνεται σημαντικά η κατανάλωση αναψυκτικών τύπου κόλα. Παράλληλα, μελετήθηκε η συσχέτιση των αναψυκτικών με την υγεία των οστών, την πυκνότητά τους καθώς και την απορρόφηση του ασβεστίου σε σύγκριση με την κατανάλωση αναψυκτικών τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες.
Τα αποτελέσματα δείχνουν τη θετική συσχέτιση της μείωσης όλων των παραπάνω λόγω της κατανάλωση αναψυκτικών, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σταδιακά στην εμφάνιση οστεοπόρωσης.
Αναψυκτικά και οδοντοστοιχία
Η σύγχρονη διατροφή σε συνδυασμό με την κατανάλωση αναψυκτικών έχουν επιβλαβή επίδραση στη στοματική κοιλότητα και ειδικά στο σμάλτο των δοντιών. Αν και θεωρείται το πιο σκληρό σημείο του ανθρώπινου σώματος, η μακροχρόνια έκθεση σε συγκεκριμένα τρόφιμα και ποτά, μεταξύ των οποίων και τα αναψυκτικά, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο σμάλτο.
Είναι γνωστό πως η ζάχαρη που έχουν τα αναψυκτικά μπορεί να καταστρέψει τα δόντια. Αυτό που αγνοούμε, όμως, είναι ότι σχεδόν κάθε είδος αναψυκτικού περιέχει φωσφορικό οξύ. Μπορεί να ακούμε διαρκώς για τις επιπτώσεις που έχει η ζάχαρη, την οποία περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες τα αναψυκτικά, για την υγεία μας και για τα δόντια μας, αλλά σχεδόν κανένας δεν γνωρίζει για τους κινδύνους του φωσφορικού οξέος.
Το φωσφορικό οξύ που περιέχεται στα περισσότερα αναψυκτικά, καταστρέφει το σμάλτο των δοντιών έως και δέκα φορές περισσότερο από τους χυμούς φρούτων μέσα στα τρία πρώτα λεπτά της κατανάλωσής του.
Αναψυκτικά και Νεφροί
Η νεφρολιθίαση, γνωστή και ως «πέτρα στα νεφρά», είναι μια συχνή πάθηση που οφείλεται κυρίως στις κακές διατροφικές συνήθειες. Οι ερευνητές προειδοποιούν πως η κατανάλωση αναψυκτικών είτε με πρόσθετη ζάχαρη είτε με πρόσθετα γλυκαντικά αυξάνει τον κίνδυνο νεφρολιθίασης (πέτρα στα νεφρά) ενώ έρευνες έχουν συσχετίσει την κατανάλωση αναψυκτικών με συγκεκριμένο γλυκαντικό στοιχείο (γλυκαντικά από σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη) με την αύξηση της νεφρικής αγγειακής αντίστασης σε διάστημα μόλις τριάντα λεπτών μετά την κατανάλωση του. Η συστολή των αιμοφόρων αγγείων, μειώνει τη ροή του αίματος στους νεφρούς και αυξάνει την αρτηριακή πίεση αποδυναμώνοντας ουσιαστικά τη λειτουργία των νεφρών.(αναψυκτικά 2)
Από όσα συνοπτικά αναφέρθηκαν, δεδομένου ότι η βιβλιογραφία αναφορικά με την κατανάλωση αναψυκτικών είναι μεγάλη, κατανοούμε πόσο επιβλαβής είναι για τον οργανισμό η κατανάλωση αναψυκτικών και πόσο σοβαρά προβλήματα υγείας μπορεί να προκαλέσει.
Μήπως ήρθε η ώρα να κόψετε τα αναψυκτικά ΧΘΕΣ;;
Βιβλιογραφία:
Soda and Other Beverages and the Risk of Kidney Stones
Pietro Manuel Ferraro, Eric N. Taylor, Giovanni Gambaro and Gary C. Curhan
Prospective Study of Beverage Use and the Risk of Kidney Stones, Gary C. Curhan, Walter C. Willett, Eric B. Rimm, Donna Spiegelman, and Meir J. Stampfer
Effects of Soft Drink Consumption on Nutrition and Health: A Systematic Review and Meta-Analysis, Lenny R. Vartanian, PhD, Marlene B. Schwartz, PhD, and Kelly D. Brownell, PhD
Evaluation of the effect of soft drinks on the surface roughness of dental enamel in natural human teeth[version
1; peer review: 2 approved], Ibrahim Al-Amri, Roula Albounni, Sultan Binalrimal
