Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ): Θεραπεία και Πρώτη Αντιμετώπιση

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ): Θεραπεία και Πρώτη Αντιμετώπιση

Όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο (link άρθρου), το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή του πεπτικού συστήματος και δεν σχετίζεται με οργανικά αίτια ώστε να δύναται να ανιχνευτεί με τα σύγχρονα διαγνωστικά εργαλεία.

Δεδομένου ότι η αιτία που προκαλεί τη νόσο δεν είναι έως σήμερα γνωστή, έχει δοθεί βάση στην έρευνα ενός συνδυασμού παραγόντων (γενετική, στρες, ψυχολογία κ.α.) ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση στον παράγοντα της διατροφής, ο οποίος μπορεί πιο εύκολα να ανιχνευτεί και κυρίως να ελεγχθεί.

Οι περισσότερες έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα πώς η διαχείριση του, ομολογουμένως, σύνθετου συνδρόμου πρέπει να βασίζεται σε έναν συνδυασμό μη φαρμακευτικών και φαρμακευτικών θεραπειών με έμφαση στις αλλαγές της διατροφής αλλά και του γενικότερου τρόπου ζωής των ασθενών.

Θεραπεία Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου

Η θεραπεία του ΣΕΕ βασίζεται σε μια διεπιστημονική προσέγγιση και εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή βάσει των συμπτωμάτων και τη σοβαρότητας αυτών. Οι γενικές οδηγίες για τη θεραπεία είναι οι εξής:

Τροποποίηση της διατροφής

Με αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και περιορισμό των τροφών που ενεργοποιούν τα συμπτώματα ή τα επιδεινώνουν μπορεί να επέλθει η ανακούφιση από τα δυσάρεστα και επίπονα συμπτώματα. Η καφεΐνη και το αλκοόλ είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα τροφών που έχει παρατηρηθεί ότι επιδεινώνουν ή πυροδοτούν την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Επιπλέον, η κατανάλωση μικρότερων και συχνότερων γευμάτων μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό της εμφάνισής τους.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

 Με αλλαγές στον γενικότερο τρόπο ζωής, όπως την ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητά, τη διαχείριση του στρες και τον επαρκή ύπνο οι ασθενείς ανακουφίζονται από τα δυσάρεστα συμπτώματα του ΣΕΕ.

Φάρμακα 

Η χορήγηση αντισπασμωδικών και αντιδιαρροϊκών σκευασμάτων χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση συμπτωμάτων όπως η διάρροια.. Η χορήγηση καθαρτικών και φυτικών ινών αντίστοιχα χρησιμοποιούνται για τη δυσκοιλιότητα. Ψυχολογικές θεραπείες και η χορήγηση φαρμάκων από τους ειδικούς συστήνονται σε περιπτώσεις συμπτωμάτων που σχετίζονται με το στρες.

Προβιοτικά

Η λήψη προβιοτικών είτε σε μορφή συμπληρωμάτων είτε μέσω διατροφικών πηγών όπως το γιαούρτι, ρυθμίζουν τα βακτήρια του εντέρου και βελτιώνουν τα συμπτώματα του ΣΕΕ.

Διατροφή και Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου

Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πως ένας από τους πιο αποτελεσματικούς και άμεσους τρόπους για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου είναι η διατροφή. Ορισμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά συντελούν στην εκδήλωση συμπτωμάτων, ενώ άλλα συμβάλλουν στην ανακούφιση από αυτά.

Η συνεργασία με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας, όπως έναν διαιτολόγο / διατροφολόγο, είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη ενός εξατομικευμένου προγράμματος διατροφής. Ένας επαγγελματίας μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε τα τρόφιμα που προκαλούν την εμφάνιση συμπτωμάτων και να μας παρέχει ορθή καθοδήγηση σχετικά με τη διαχείριση των συμπτωμάτων μας μέσω της διατροφής.

Διαχείριση Συμπτωμάτων μέσω της Διατροφής

Αν και τα συμπτώματα ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή, ακολουθούν μερικές πολύτιμες συστάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ΣΕΕ.

Βελτίωση της συνολικής διαδικασίας της πέψης

• Προσπαθήστε να τρώτε τις ίδιες ώρες κάθε μέρα.
• Προσπαθήστε να αποφύγετε να τρώτε αργά το βράδυ.
• Προσπαθήστε να καταναλώνετε τρία γεύματα και από ένα έως δύο σνακ, ομοιόμορφα κατανεμημένα στη διάρκεια της ημέρας.
• Προσπαθήστε να αποφεύγετε την υπερκατανάλωση.
• Προτιμάτε να τρώτε όταν είστε χαλαροί. Δώστε στον εαυτό σας αρκετό χρόνο ώστε να μπορείτε να καταναλώσετε το φαγητό σας αργά.
• Προσπαθήστε να περιορίσετε τους περισπασμούς και προσπαθήστε να μην τρώτε στο γραφείο σας ή μπροστά από την τηλεόραση.
• Μασήστε καλά το φαγητό σας, αποφεύγοντας τη μάσηση τσίχλας και τα ανθρακούχα ποτά. Έτσι, μειώνεται η κατάποση αέρα, γεγονός που συμβάλλει με τη σειρά του στη μείωση των συμπτωμάτων.

Καλή ενυδάτωση

Το νερό είναι απαραίτητο για την υγεία του πεπτικού συστήματος και η επαρκής ενυδάτωση συμβάλλει στη διατήρηση μαλακών κενώσεων και στην προώθηση τακτικών κινήσεων του εντέρου. Μειώνεται με αυτόν τον τρόπο ο κίνδυνος δυσκοιλιότητας και η ανάπτυξη εκκολπωμάτων.

Είναι σημαντικό να παραμείνετε καλά ενυδατωμένοι πίνοντας άφθονο νερό αλλά και υγρά όπως τσάι από βότανα όπως τσάι μέντας, διαυγείς ζωμούς και ροφήματα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Πολύ σημαντικό είναι, επίσης, να αποφεύγετε τα ζαχαρούχα ποτά καθώς αυτά μπορεί να επιδεινώσουν συμπτώματα όπως το φούσκωμα και τα αέρια.

Η γενική σύσταση για την πρόσληψη νερού είναι 8-10 φλιτζάνια την ημέρα, αν και οι ατομικές ανάγκες μπορεί να διαφέρουν καθώς επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες όπως το επίπεδο δραστηριότητας, το κλίμα και την κατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Στοχεύστε στην πρόσληψη φυτικών ινών που είναι κατάλληλη για εσάς

• Μερικοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι είτε η υπερβολική είτε η πολύ μικρή ποσότητα φυτικών ινών μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματά τους. Εάν ακολουθείτε μια διατροφή με υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών, δοκιμάστε να μειώσετε την ποσότητα των φυτικών ινών και να δείτε αν τα συμπτώματά σας βελτιώνονται. Εάν ακολουθείτε μια διατροφή με χαμηλή κατανάλωση φυτικών ινών, δοκιμάστε να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών αργά και ελέγξτε  αν τα συμπτώματά σας βελτιώνονται. 

Δεν ξεχνάμε πως αυξάνοντας την κατανάλωση φυτικών ινών, αυξάνουμε και την κατανάλωση νερού!

• Οι διαλυτές ίνες, οι οποίες όταν καταναλώνονται απορροφούν νερό και σχηματίζουν μια ουσία που μοιάζει με γέλη που βοηθά να μαλακώσει και να προσθέσει όγκο στα κόπρανα, διευκολύνοντας, έτσι, την αποβολή. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται ο κίνδυνος δυσκοιλιότητας. Επιπλέον, οι διαλυτές φυτικές ίνες, βοηθούν στη θρέψη των ευεργετικών βακτηρίων του εντέρου που με τη σειρά τους συμβάλλουν στην προώθηση ενός υγιούς μικροβιώματος του εντέρου και στη μείωση της φλεγμονής στο έντερο.

Αποφύγετε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά

• Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων λίπους μπορεί να προκαλέσει κράμπες και διάρροια. Παραδείγματα τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά είναι το τυρί με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, κρέμα γάλακτος, παγωτά, παϊδάκια, μοσχαρίσιος κιμάς, λουκάνικα, μπέικον, κοτόπουλο με την πέτσα, τηγανητά τρόφιμα, γλυκά, κέικ, μπισκότα και σοκολάτα.
• Η κατανάλωση μέτριας ποσότητας υγιεινού διατροφικού λίπους όπως το ελαιόλαδο, το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, αποτελεί μέρος μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής.
• Επιλέξτε γαλακτοκομικά προϊόντα – εάν δεν υπάρχει δυσανεξία στη λακτόζη –  χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά, άπαχα κρέατα και μεθόδους μαγειρέματος χαμηλών λιπαρών, όπως ψήσιμο αντί για τηγάνισμα σε λάδι. 

Ρυθμίστε την πρόσληψη καφεΐνης με βάση τα συμπτώματά σας.

• Η καφεΐνη διεγείρει τον γαστρεντερικό σωλήνα, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τη διάρροια. Εάν έχετε διάρροια, περιορίστε ή αποφύγετε την καφεΐνη.
• Η καφεΐνη βρίσκεται στον καφέ, το τσάι, τα αναψυκτικά τύπου cola, τα ενεργειακά ποτά και τη σοκολάτα.
• Ο οργανισμός Health Canada συνιστά η κατανάλωση να μην υπερβαίνει τα 400 mg καφεΐνης ανά ημέρα (ποσότητα ίση με τρία μικρά φλιτζάνια καφέ).

Περιορίστε ή αποφύγετε το αλκοόλ.

• Το αλκοόλ ερεθίζει το στομάχι και τον γαστρεντερικό σωλήνα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση συμπτωμάτων. Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις ως όρια ασφαλούς κατανάλωσης την κατανάλωση αλκοόλ που δεν υπερβαίνει τα 3-4 ποτά ανά εβδομάδα για τους άνδρες και τα 2-3 ποτά ανά εβδομάδα για τις γυναίκες. Ωστόσο, τα όρια αυτά ενδέχεται να διαφέρουν από άτομο σε άτομο καθώς δεν είναι εξατομικευμένα.

Συμπληρώματα Διατροφής και ΣΕΕ

Η λήψη συγκεκριμένων συμπληρωμάτων διατροφής έχει παρατηρηθεί πως βελτιώνουν την υγεία του εντέρου και ανακουφίζουν από τα συμπτώματα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ρωτάμε πάντα τον γιατρό ή τον διατροφολόγο μας ώστε να μας κατευθύνουν καταλλήλως.

• Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια που μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση ενός υγιούς μικροβιώματος του εντέρου. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μπορεί να χρησιμεύσουν σε άτομα με εκκολπωματίτιδα, ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

• Έλαιο μέντας

Η λήψη ορισμένων βοτάνων έχει φανεί πως συμβάλλει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Συγκεκριμένα, η λήψη ελαίου μέντας σε συμπλήρωμα διατροφής παρατηρήθηκε πως ανακουφίζει από την εμφάνιση σπαστικής κολίτιδας και ορισμένων γαστρεντερικών συμπτωμάτων, όπως είναι ο κοιλιακός πόνος και η εμφάνιση κράμπας.

• Βουτυρικό οξύ

Πρόκειται για ένα βραχέας αλύσου λιπαρό οξύ το οποίο αποτελεί πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του εντέρου, συμμετέχει στον πολλαπλασιασμό των εντερικών κυττάρων, στη διατήρηση της εντερικής μικροχλωρίδας καθώς και στη ρύθμιση της κινητικότητας του εντέρου.

Εν κατακλείδι, η σωστή και ισορροπημένη διατροφή διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη διαχείριση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου. Δίνοντας προσοχή στον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας αντιδρά σε ορισμένα τρόφιμα, αυξάνοντας σταδιακά την πρόσληψη ινών, παραμένοντας ενυδατωμένοι και δουλεύοντας με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία διατροφής, μπορείτε να βοηθήσετε στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής σας.

Βιβλιογραφία:

Healthy Eating Guidelines for Irritable Bowel Syndrome

Non-Pharmacological Approach to Irritable Bowel Syndrome, Elsa M. Eriksson, Kristina I. Andrén and Henry T. Eriksson